Khám phá báo cáo toàn cảnh về xu hướng tuyển dụng 2026. Doanh nghiệp Việt Nam đang tìm kiếm kỹ năng gì hậu AI? Người lao động thực sự mong muốn điều gì ngoài lương thưởng?
Nội dung
Bước vào năm 2026, thị trường lao động Việt Nam không còn là một sân chơi đơn thuần giữa bên bán “sức lao động” và bên mua “cơ hội việc làm”. Sau giai đoạn bùng nổ và tích hợp sâu rộng của Trí tuệ nhân tạo (AI), cùng với những biến động kinh tế toàn cầu, một “cuộc đối thoại ngầm” đang diễn ra, định hình lại hoàn toàn mối quan hệ giữa doanh nghiệp và người lao động.
Đây không chỉ là cuộc chiến về lương thưởng hay bằng cấp. Đây là cuộc đối thoại về giá trị, sự kỳ vọng, và một bản hợp đồng xã hội mới tại nơi làm việc. Doanh nghiệp không chỉ tìm kiếm người có thể hoàn thành công việc, họ tìm kiếm người có thể tư duy, thích ứng và cùng phát triển. Ngược lại, người lao động không chỉ tìm một công việc để mưu sinh, họ tìm kiếm một sự nghiệp có ý nghĩa, một môi trường làm việc nhân văn và một lộ trình để trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
Báo cáo này sẽ đi sâu vào hai nửa của cuộc đối thoại đó, giải mã những kỳ vọng thầm lặng để vẽ nên bức tranh toàn cảnh về thị trường nhân sự Việt Nam trong năm sắp tới.
Cơn bão AI đã thay đổi vĩnh viễn thước đo giá trị của một nhân sự. Các tác vụ lặp đi lặp lại đang dần được tự động hóa, buộc doanh nghiệp phải tìm kiếm những năng lực sâu sắc hơn, những kỹ năng mà máy móc không thể sao chép. Đó không còn là “bạn biết làm gì”, mà là “bạn có khả năng tư duy và học hỏi như thế nào”.
Năm 2026, biết cách sử dụng một vài công cụ AI không còn là lợi thế. Doanh nghiệp tìm kiếm những ứng viên có “AI Literacy” – khả năng hiểu được nguyên lý hoạt động của AI, biết cách đặt câu hỏi thông minh (prompt engineering), biết cách phối hợp với AI như một “đồng nghiệp” để nâng cao hiệu suất, và quan trọng nhất là biết cách kiểm định, đánh giá và chịu trách nhiệm với kết quả do AI tạo ra. Họ cần những người xem AI là một đối tác để cùng sáng tạo, không phải một cỗ máy chỉ để ra lệnh.
Tốc độ thay đổi chóng mặt của công nghệ khiến các bộ kỹ năng cứng trở nên lỗi thời nhanh hơn bao giờ hết. Vì vậy, khả năng học hỏi, chủ động cập nhật kiến thức và “tái kỹ năng” (reskilling) trở thành kỹ năng vua. Trong các buổi phỏng vấn, câu hỏi “Bạn đã tự học được điều gì mới trong 6 tháng qua?” sẽ trở nên quan trọng hơn cả kinh nghiệm làm việc trên giấy tờ. Doanh nghiệp sẽ ưu tiên tuyệt đối cho những người có tư duy cầu tiến (growth mindset), không ngại thay đổi, sẵn sàng bước ra khỏi vùng an toàn để chinh phục những lĩnh vực mới.
Khi AI có thể cung cấp câu trả lời trong vài giây, giá trị độc tôn của con người nằm ở việc đặt ra câu hỏi đúng, sâu sắc và giải quyết những vấn đề phức tạp mà AI không thể. Doanh nghiệp khao khát những nhân sự có khả năng phân tích một vấn đề từ nhiều góc độ, đánh giá các nguồn thông tin (kể cả thông tin từ AI), nhận diện các thành kiến tiềm ẩn, dự đoán rủi ro và đưa ra những giải pháp sáng tạo, toàn diện. Đây là năng lực biến thông tin thành trí tuệ.
Trong một thế giới ngày càng được số hóa và tự động hóa, những kỹ năng đặc trưng của con người lại càng tỏa sáng. Khả năng làm việc nhóm hiệu quả, thấu cảm với đồng nghiệp và khách hàng, kỹ năng đàm phán, thuyết phục và xây dựng các mối quan hệ bền chặt trở thành tài sản vô giá. Một đội nhóm gồm những cá nhân xuất sắc nhưng không thể kết nối sẽ không bao giờ hiệu quả bằng một đội nhóm có chỉ số EQ (trí tuệ cảm xúc) cao, biết cách cùng nhau vượt qua thách thức và ăn mừng thành công.
Dữ liệu giờ đây là mạch máu của mọi doanh nghiệp. Vì vậy, kỹ năng làm việc với dữ liệu không còn là đặc quyền của các nhà phân tích. Doanh nghiệp cần mọi nhân viên, từ marketing, nhân sự đến vận hành, đều có khả năng đọc, hiểu, phân tích và diễn giải dữ liệu để đưa ra quyết định sáng suốt. Một nhân viên marketing không chỉ biết chạy quảng cáo, mà phải biết đọc báo cáo để tối ưu từng đồng chi phí. Một trưởng phòng kinh doanh không chỉ bán hàng, mà phải biết phân tích dữ liệu khách hàng để tìm ra cơ hội thị trường mới.
Thế hệ lao động mới, đặc biệt là Gen Z và Millennials, bước vào thị trường với những kỳ vọng rất khác về nơi làm việc. Họ không còn sẵn sàng đánh đổi sức khỏe và cuộc sống cá nhân để lấy tiền bạc. Họ tìm kiếm một sự cân bằng và một giá trị toàn diện hơn từ công việc của mình.
Đây không còn là một phúc lợi “có thì tốt”, mà đã trở thành một kỳ vọng cơ bản. Người lao động mong muốn được tin tưởng và trao quyền để lựa chọn nơi làm việc (tại văn phòng, tại nhà, hay kết hợp – hybrid) và thời gian làm việc (miễn là đảm bảo hiệu quả). Sự linh hoạt cho thấy doanh nghiệp tôn trọng cuộc sống cá nhân của nhân viên, tập trung vào kết quả cuối cùng, thay vì chỉ quản lý 8 tiếng hiện diện một cách máy móc.
Một công việc “dậm chân tại chỗ”, không có cơ hội học hỏi và thăng tiến là yếu tố hàng đầu khiến nhân tài ra đi. Người lao động tích cực tìm kiếm những công ty có chương trình đào tạo nội bộ bài bản, có ngân sách cho việc học tập bên ngoài, và quan trọng nhất là có một lộ trình phát triển (career path) minh bạch, rõ ràng. Họ muốn biết mình sẽ ở đâu và trở thành ai sau 2, 3, hay 5 năm nữa tại công ty.
Áp lực công việc và “văn hóa độc hại” (hustle culture) đang dần bị đào thải. Người lao động tìm kiếm một môi trường làm việc an toàn về tâm lý, nơi họ không sợ hãi khi nói lên ý kiến, không bị đẩy đến kiệt sức (burnout), và được khuyến khích nghỉ ngơi để tái tạo năng lượng. Các phúc lợi về tư vấn tâm lý, ngày nghỉ sức khỏe tinh thần (mental health day-off) và các hoạt động giảm căng thẳng đang ngày càng được đánh giá cao hơn cả những phúc lợi vật chất.
Mặc dù không phải là tất cả, lương thưởng vẫn là yếu tố cốt lõi. Tuy nhiên, kỳ vọng hiện nay đã dịch chuyển từ “lương cao” sang “lương công bằng và minh bạch”. Người lao động muốn hiểu rõ cách tính lương, các mức thưởng, và các cơ chế xét tăng lương. Họ muốn biết mức lương của mình là cạnh tranh, công bằng so với thị trường và so với những đồng nghiệp có cùng năng lực, tránh tình trạng “lương cảm tính”.
Thế hệ lao động mới ngày càng muốn công việc của họ không chỉ là những con số trên bảng báo cáo. Họ muốn thấy được sự đóng góp của mình vào mục tiêu chung của công ty, và mục tiêu đó phải mang lại những giá trị tích cực cho cộng đồng và xã hội. Những công ty có cam kết mạnh mẽ về ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị), có một sứ mệnh rõ ràng và hoạt động kinh doanh có đạo đức sẽ có sức hút đặc biệt.
Với lợi thế về môi trường sống trong lành, chi phí hợp lý và cơ sở hạ tầng ngày càng phát triển, Đà Nẵng đang đứng trước cơ hội vàng để trở thành một trung tâm nhân tài mới, thu hút lực lượng lao động chất lượng cao từ các “đầu tàu” kinh tế như Hà Nội và TP.HCM, đặc biệt trong các ngành công nghệ, sáng tạo và du lịch.
Cơ hội lớn nhất đến từ xu hướng làm việc linh hoạt và “workation” (làm việc kết hợp nghỉ dưỡng). Các doanh nghiệp tại Đà Nẵng có thể tận dụng lợi thế này để thu hút những nhân sự giỏi muốn tìm kiếm một cuộc sống cân bằng, thoát khỏi sự ngột ngạt của các đô thị lớn. Tuy nhiên, thách thức đi kèm là không nhỏ. Để cạnh tranh sòng phẳng, doanh nghiệp Đà Nẵng không thể chỉ dựa vào “biển xanh, cát trắng”. Họ cần phải nhanh chóng nâng cấp văn hóa doanh nghiệp, xây dựng chế độ đãi ngộ và lộ trình phát triển sự nghiệp tiệm cận với các công ty hàng đầu. Họ cần phải chứng minh rằng làm việc tại Đà Nẵng không chỉ là một lựa chọn về lối sống, mà còn là một lựa chọn thông minh và đầy tiềm năng về sự nghiệp.
Cuộc đối thoại ngầm giữa doanh nghiệp và người lao động năm 2026 sẽ hội tụ tại một “giao điểm vàng”: Sự hợp tác bền vững dựa trên tin tưởng và giá trị chung.
Doanh nghiệp thành công sẽ là những doanh nghiệp xem nhân viên là đối tác phát triển, không ngừng đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng cho họ và chủ động xây dựng một môi trường làm việc linh hoạt, nhân văn. Về phía người lao động, những cá nhân thành công sẽ là những người không ngừng học hỏi, chủ động thích ứng với công nghệ và mang lại giá trị vượt trội bằng những kỹ năng mà máy móc không thể thay thế.
Đây không phải là một cuộc chiến đòi hỏi quyền lợi, mà là một cơ hội để cả hai phía cùng nhau xây dựng một tương lai làm việc thông minh hơn, hiệu quả hơn và quan trọng nhất là con người hơn. Cả doanh nghiệp và người lao động đều cần lắng nghe, thấu hiểu và thay đổi, bởi đó là con đường duy nhất để cùng nhau chiến thắng và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Rebranding Là Gì? Khi Nào Doanh Nghiệp Cần “Thay Áo Mới” Cho Thương Hiệu?
Đo Trải Nghiệm Khách Hàng: Cách Biến Feedback Thành Chiến Lược Kinh Doanh
AI trong thương mại điện tử năm 2025: Cuộc cách mạng không thể đảo ngược
Nếu muốn tìm hiểu giao tiếp nền tảng đa kênh và được hỗ trợ tốt nhất, hãy liên hệ với chúng tôi ngay.
Địa chỉ: Tầng 06 – 112 đường 30 tháng 4, P. Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, TP Đà Nẵng
Hotline: 02871 067 893
SOKUCOM – nền tảng giao tiếp đa kênh
