VAT Là Gì? Khái Niệm, Cách Tính Và Ứng Dụng Thực Tiễn

Trả lời ngắn gọn VAT là gì? Đó là thuế giá trị gia tăng. Trong kinh doanh, với các doanh nghiệp, VAT luôn là yếu tố cần được đặt lên hàng đầu. Dịch từ tiếng Anh Value Added Tax, VAT là loại phí tiêu dùng tác động vào người tiêu dùng cuối cùng. Tuy nhiên, nó được chính doanh nghiệp bán ra sản phẩm sẽ nộp cho cơ quan công quyền. Chủ yếu vai trò của VAT là chống thất thu nguồn thuế của nhà nước, tạo ra sự tự giác nộp thuế của người dân cũng như là bảo hộ cho nguồn hàng hóa nội địa, được sản xuất trong nước.

Nội dung

1 Khái niệm VAT là gì?
2 Quy trình hoạt động của VAT
3 Các mức thuế VAT có sự khác biệt rõ ràng hơn
4 VAT đem lại nhiều lợi ích nhưng không thiếu hạn chế
5 Ứng dụng thực tiễn của VAT tại Việt Nam và các nước
6 Kết luận

Khái niệm VAT là gì?

VAT ( viết tắt của tiếng Anh Value Added Tax) dịch là Thuế giá trị gia tăng. Đây là một loại thuế gián tiếp, đối tượng được nhắm đến là người dùng cuối. Và phần thuế này sẽ được tính thêm vào chi phí bán ra sản phẩm của doanh nghiệp, khi đến tay người dùng. Loại thuế này bao gồm chi phí sản xuất, vận chuyển khi tới người dùng cuối. Như vậy, thuế giá trị gia tăng sẽ do người tiêu dùng cuối cùng sản phẩm chịu, và doanh nghiệp bán ra sản phẩm sẽ đóng vai trò trung gian trong việc nộp thuế cho nhà nước.

Hiện nay, có nhiều loại thuế khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế doanh thu, thuế thu nhập cá nhân. VAT khác biệt so với các loại thuế đó ở chỗ, đây là loại thuế được áp đặt trên quá trình tạo ra và đưa sản phẩm tới tay người dùng cuối. Nó khác với các loại thuế trên nếu lý do tồn tại đặt biệt (thuế tiêu thụ đặc biệt), hoặc doanh thu của doanh nghiệp là bao nhiêu (thuế doanh thu), và phần thuế phải đóng dựa trên thu nhập cá nhân của từng người (thuế thu nhập cá nhân).

Quy trình hoạt động của VAT

Quy trình hình thành và hoạt động của VAT cũng làm rõ hơn cho câu hỏi “VAT là gì?”. Cơ chế hoạt động: VAT được hình thành dựa vào quá trình sản xuất và vận chuyển sản phẩm tới tay người dùng khi mua sản phẩm. Trong mỗi giai đoạn sản xuất và vận chuyển, phần chi phí sẽ được cộng dồn, và tạo thành thuế giá trị gia tăng với người dùng.

Thường thì mô hình bán hàng hiện nay có 3 bước rất dễ thấy:

– Nhà sản xuất

– Đại lý phân phối sản phẩm

– Người tiêu dùng

Dựa vào 3 bước kể trên, chúng ta thấy rằng từ công đoạn bắt đầu sản xuất, đến khi về tay người tiêu dùng là có thể bao gồm nhiều công đoạn khác nhau. Và phần chi phí đó sẽ được tính vào người tiêu dùng khi mua sản phẩm từ nhà sản xuất.

Cũng vì thế, giá thành sản phẩm khi tới tay người dùng, là đã có sự cộng dồn các chi phí của các công đoạn đã nêu trên. Và doanh nghiệp sẽ đóng vai trò là trung gian nộp VAT cho nhà nước thay người dùng. Bởi người tiêu dùng đã trả toàn bộ chi phí khi mua và cầm được sản phẩm trên tay. VAT là gì? Là doanh nghiệp chỉ thu hộ, trong khi người tiêu dùng cuối cùng là người chịu thuế.

Các mức thuế VAT có sự khác biệt rõ ràng hơn

Mức thuế VAT phổ biến: thường mức thuế giá trị gia tăng rơi vào khoảng 5%, 10%, 15%… tùy thuộc vào từng vùng địa lý, từng quốc gia với các quy định khác nhau. Ngoài ra, tùy thuộc vào từng ngành hàng, từng loại sản phẩm mà sẽ có một mức thuế VAT khác nhau. Ví dụ như các sản phẩm tiêu thụ thiết yếu, sản phẩm có tính nguy hại, hoặc sản phẩm nội địa cần sự bảo hộ của chính nhà nước sở tại…

Hiện tại, cách tính VAT ở Việt Nam có thể hiểu theo công thức sau:

VAT cần nộp = VAT đầu ra – VAT đầu vào (được khấu trừ)

VAT đầu ra: chính là chi phí sản xuất và vận chuyển sản phẩm tới tay người dung

VAT đầu vào: là chi phí khi nhà sản xuất, doanh nghiệp mua nguyên vật liệu để bắt đầu sản xuất

VAT có vai trò rất lớn trong nền kinh tế

Khi giải đáp thắc mắc “VAT là gì?”, cũng nên biết rõ về vai trò lớn lao của VAT trong nền kinh tế.

Đối với chính quyền nhà nước: Nguồn thu từ thuế giá trị gia tăng sẽ phân bổ vào các hoạt động cộng đồng. Chúng ta có các cơ sở giáo dục, cơ sở y tế, các cơ sở hạ tầng phục vụ đời sống tinh thần người dân tốt hơn như nhà hát, công viên…

Đối với người tiêu dùng: thực hiện tính tự giác trong việc đóng thuế cho nhà nước, để góp phần tạo sự bình đẳng và yên ổn trong các hoạt động xã hội. Và người tiêu dùng cũng là một người dân bình thường, sẽ được hưởng các hoạt động công cộng, được nhà nước triển khai từ chính thuế VAT.

Đối với doanh nghiệp: việc theo dõi, lập hồ sơ và báo cáo chi phí sản phẩm, cũng là cách doanh nghiệp giúp người dân nộp thuế, và là giúp nhà nước không bị mất đi nguồn thu thuế rất cần thiết, để phục vụ đời sống xã hội và người dân.

VAT đem lại nhiều lợi ích nhưng không thiếu hạn chế

Lợi ích của VAT: đem lại nguồn thu nhập không nhỏ và cố định cho nhà nước. Cũng là một sự minh bạch và quản lý kinh tế của cả đất nước tốt hơn.
Hạn chế của VAT: có thể là gánh nặng với người tiêu dùng, đặc biệt là người có thu nhập thấp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần có nhân lực và thời gian, để kê khai, xử lý và báo cáo thuế giá trị gia tăng đầy đủ.

Ứng dụng thực tiễn của VAT tại Việt Nam và các nước

Như đã phân tích khi tìm câu trả lời “VAT là gì?” ở trên, việc thu thuế giá trị gia tăng đã góp phần không nhỏ vào công cuộc kiến thiết đất nước. Không chỉ ở Việt Nam mà các quốc gia khác, nguồn kinh phí có được từ VAT đã giúp tạo ra các công trình công cộng rất hữu ích cho mọi người, tạo sự bảo hộ với hàng hóa sản xuất trong nước trước các mặt hàng nước khác. Một điểm được đánh giá cao nhất chính là an sinh xã hội. Ở các nước phát triển, an sinh xã hội được thực hiện rất tốt, và Việt Nam cũng đang trên con đường tiến tới mục tiêu đó.

Kết luận

VAT là một phần tất yếu của giao dịch kinh tế, đóng góp quan trọng vào nguồn thu ngân sách quốc gia và cần được quản lý, áp dụng một cách hợp lý.Khi tìm hiểu kỹ VAT là gì, tức là chúng ta đã góp phần tạo ra một sự minh bạch trong việc quản lý kinh tế của nhà nước, và góp phần tạo một sự rõ ràng hỗ trợ việc thu thuế của nhà nước được đảm bảo tốt nhất. Vậy là Sokucom đã cho biết VAT là gì rồi, hãy luôn luôn theo dõi để có được thêm nhiều kiến thức bổ ích nhất hiện thời và cả trong tương lai.